Στην Ελληνική μυθολογία ο Κέρβερος αντιπροσωπεύει τον φύλακα του Άδη και έχει συνήθως την μορφή σκύλου – όχι όμως οποιουδήποτε σκύλου. Συνηθέστερα έχει τρία κεφάλια και ουρά που στην άκρη της έχει ένα κεφάλι φιδιού ή δράκου. Στεκόταν άγρυπνος φρουρός στην πύλη του Άδη χωρίς να πειράζει εκείνους που ήθελαν να μπουν, αλλά κατασπάραζε όλους όσους τολμούσαν να βγουν.
Στην πραγματικότητα όμως όταν χαρακτηρίζουμε κάποιον ως “κέρβερο”, δεν έχουμε αυτή την εικόνα στο μυαλό μας. “Στις δημώδεις ελληνικές εκφράσεις, κέρβερος καθιερώθηκε να χαρακτηρίζεται κάθε άγρυπνος αλλά και αυστηρός φρουρός ή θεματοφύλακας ακόμη και αξιών π.χ. “αυτός είναι κέρβερος στη δουλειά του” ή “κέρβερος στην οικογένειά του” (Βικιπαίδεια).
Ποιοι είναι οι γονείς “κέρβεροι”;
Οι γονείς “κέρβεροι” έχουν μανία με τον έλεγχο, είναι υπερβολικά αυστηροί, έχουν μη ρεαλιστικές προσδοκίες και απαιτούν την τελειότητα, δεν σέβονται την προσωπική ζωή του παιδιού, εκφοβίζουν ή δημιουργούν ενοχή στο παιδί έτσι ώστε να το χειραγωγήσουν και να επιβάλουν τις απόψεις τους.
Αυστηρός έλεγχος. Οι γονείς μπορεί να ελέγχουν και να κρίνουν κάθε λεπτομέρεια της ζωής του παιδιού – τους βαθμούς του, τις γενικές επιδόσεις του, το βάρος του, το αν έχει πολλούς ή καθόλου φίλους, τα ενδιαφέροντά του, τις ιδέες του. Το αποτέλεσμα είναι τα παιδιά να αισθάνονται ότι δεν είναι ποτέ επαρκή και ότι η αγάπη των γονιών τους είναι κάτι που δίνεται υπό όρους, θα πρέπει να κερδηθεί και μόνο όταν ο γονιός ευχαριστηθεί με αυτό που βλέπει θα την έχει.
Μη ρεαλιστικές προσδοκίες. Πολλοί γονείς έχουν μεγάλες φιλοδοξίες ή και προσδοκίες για τα παιδιά τους, όμως οι γονείς που θέλουν να ελέγχουν τα πάντα δεν δέχονται τίποτα λιγότερο από την τελειότητα. Θέλουν τα παιδιά τους να κερδίζουν σε όλα και δεν ανέχονται ατέλειες. Επίσης οι τελειομανείς γονείς μπορεί να θέλουν τα παιδιά τους να διατηρούν το τέλειο βάρος και να έχουν την τέλεια εμφάνιση ορίζοντας το ντύσιμο τους. Τα παιδιά βιώνοντας μια τέτοια κατάσταση μπορεί να ξοδέψουν όλη τους τη ζωή προσπαθώντας να ικανοποιήσουν τις μη ρεαλιστικές προσδοκίες των γονιών τους.
Έλλειψη σεβασμού της προσωπικής ζωής. Μερικοί γονείς θέλουν να ξέρουν κάθε λεπτομέρεια της ζωής του παιδιού και δεν μπορούν να το εμπιστευτούν όταν είναι έξω με φίλους ή ακόμα και όταν ασχολείται με τα πράγματα που αφορούν το σχολείο. Σε άλλες περιπτώσεις οι γονείς μπορεί να καταπιέσουν ακόμα περισσότερο το παιδί μη επιτρέποντας να λείψει καθόλου από το σπίτι εκτός από τις ώρες που μπορούν να ελέγξουν οι ίδιοι.
Εκφοβισμός ή ενοχή ως μέσο χειραγώγησης. Σε ορισμένες περιπτώσεις οι γονείς μπορεί να εκφοβίζουν το παιδί συναισθηματικά ή και σωματικά προκειμένου να το ελέγξουν. Ο στόχος είναι να δημιουργηθεί φόβος έτσι ώστε αν αποτρέψουν μια πιθανή αρνητική αντίδραση του παιδιού εναντίον τους. Επίσης, η δημιουργία ενοχής μπορεί να χρησιμοποιηθεί και αυτή ως μέσο ελέγχου, με τους γονείς να συμπεριφέρονται ως αβοήθητοι δείχνοντας στα παιδιά ότι περιμένουν από αυτά να τους φροντίσουν. Τα παιδιά μπορεί να ανησυχούν ότι οι γονείς τους θα αισθανθούν εγκατάλειψη αν κάνουν τον εαυτό τους ευτυχισμένο.
Επιβάλλουν τις απόψεις τους. Οι γονείς που έχουν μανία με τον έλεγχο αποθαρρύνουν τα παιδιά τους να σκέφτονται για τον εαυτό τους και να υποτιμούν τη γνώμη του, εκτός και αν συμφωνεί με αυτή των γονιών. Οι αυστηροί κανόνες απαγορεύουν το παιδί να διαφωνεί με τους γονείς και σαν αποτέλεσμα το παιδί μπορεί να δυσκολεύεται να εκφράσει αρνητικά συναισθήματα όπως φόβο ή θυμό. Αυτός ο τύπος ελέγχου αποτρέπει το παιδί να μάθει να διαμορφώνει τις δικές του απόψεις καθώς και να εκφράζει τα συναισθήματά του με υγιή τρόπο.
Πώς οι γονείς “κέρβεροι” επηρεάζουν τα παιδιά; – Νέες Έρευνες
Σύμφωνα με τον Neuhart, στις περισσότερες περιπτώσεις οι γονείς συμπεριφέρονται με υπερβολικά ελεγκτικό τρόπο απέναντι στα παιδιά τους, εξαιτίας των προσωπικών τους ανασφαλειών. Δυστυχώς όμως, αυτός η μέθοδος ανατροφής μπορεί να δημιουργήσει διαχρονικά προβλήματα στη μετέπειτα ζωή του παιδιού. Ενήλικες που είχαν γονείς που ασκούσαν υπερβολικό έλεγχο πάνω τους, αναφέρουν ότι έχουν δυσκολία να εκφράσουν τα συναισθήματά τους ή τη γνώμη τους γιατί έτσι έχουν μάθει να κάνουν. Ουσιαστικά η συμπεριφορά του ατόμου μετατρέπεται σε έναν φαύλο κύκλο.
Σε πρόσφατη έρευνα που μελετούσε τον τρόπο που αντιδρούν οι μητέρες στο παιχνίδι των παιδιών τους, αυτό που βρέθηκε ήταν ότι οι μητέρες που ασκούσαν έλεγχο και έδιναν κατεύθυνση στο παιδί για το πώς θα παίξει, τι να παίξει και με ποια ταχύτητα να παίξει, στερούσαν στο παιδί την ευκαιρία να κάνει τις επιλογές τους σχετικά με το παιχνίδι. Όταν συνέβαινε αυτό, τα παιδιά εξέφραζαν ότι έχουν λιγότερο θετική σχέση με τη μητέρα τους και πιο αρνητικά συναισθήματα για τον εαυτό τους. Οι ερευνητές τόνισαν πως για να επηρεάσουν οι γονείς θετικά την ανάπτυξη των παιδιών τους, θα πρέπει να δείχνουν αγάπη και να περιορίσουν τον έλεγχο έτσι ώστε το παιδί να νιώθει ότι οι γονείς ναι μεν νοιάζονται για αυτό και θέλουν το καλύτερο, αλλά χωρίς να προσπαθούν να το ελέγξουν.
Έρευνες έχουν δείξει επίσης ότι η αυστηρή άσκηση γονικού ελέγχου και ο συνεχής περιορισμός του να κάνει το παιδί αυτό που πραγματικά θέλει, μπορεί να οδηγήσουν σε επιθετική και επαναστατική συμπεριφορά του παιδιού ενάντια στους γονείς (ιδιαίτερα στην εφηβεία). Επιπρόσθετα έχει βρεθεί ότι ο υπερβολικός ψυχολογικός έλεγχος συνδέεται με χαμηλή αυτοεκτίμηση, με κατάθλιψη, με διατροφικές διαταραχές, με κοινωνική απόσυρση και με την αρνητική συμπεριφορά του παιδιού.
Ελένη Σίγκου για
Parentshelp.gr
