Μια ματιά να ρίξει γύρω του κανείς θα δει πόσο εμφανείς είναι οι εξωτερικές διαφορές μεταξύ των παιδιών. Μερικά παιδιά έχουν ανοιχτόχρωμα χαρακτηριστικά, και άλλα σκουρόχρωμα. Μερικά είναι ψηλά και γεροδεμένα και άλλα πιο αδύνατα και μικροκαμωμένα. Υπάρχουν όμως και άλλες διαφορές που είναι πιο δύσκολο να εντοπιστούν.
Ακριβώς όπως το δακτυλικό αποτύπωμα, έτσι και κάθε παιδί είναι μοναδικό με τον δικό του ιδιαίτερο τρόπο. Έχει μοναδικό τρόπο σκέψης, έκφρασης και αλληλεπίδρασης με τους γύρω του. Μερικά παιδιά είναι κοινωνικά και εξωστρεφή, και άλλα είναι ντροπαλά και εσωστρεφή. Μερικά μπορεί να είναι κινητικά και δραστήρια, και άλλα να είναι πιο χαλαρά και ήρεμα. Μερικά μπορεί να έχουν κλίση προς τη μουσική και την τέχνη, και άλλα να διαπρέπουν στις επιστήμες χωρίς να ξοδεύουν πολύ χρόνο στη μελέτη. Όλα πάντως έχουν κάτι κοινό, έχουν ανάγκη να αγκαλιάζουμε και να ενθαρρύνουμε την μοναδικότητά τους!
Καμιά φορά οι γονείς, δεν βλέπουν ποιο πραγματικά είναι το παιδί τους. Μερικές φορές μπορεί να τυφλώνονται από την υπερβολική τους αγάπη, άλλες φορές να έχουν αυταπάτες και να νομίζουν ότι τα παιδιά τους είναι “έτσι” αλλά να είναι “αλλιώς”, και άλλες φορές να έχουν προσδοκίες που τους αποτρέπουν να δουν τις δυνατότητες και την αληθινή ουσία του παιδιού. Όποιος κι αν είναι ο λόγος όμως, αν δεν προσπαθήσουν να τα κατανοήσουν ως μοναδικά άτομα, κινδυνεύουν να μεγαλώσουν παιδιά που δεν θα αισθάνονται καλά με τον εαυτό τους – μια προοπτική που θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο τη συνολική επιτυχία τους στη ζωή.
Γιατί είναι σημαντικό να αναγνωρίζουμε τη μοναδικότητα των παιδιών;
Αρκετά συχνά οι γονείς έχουν προκαθορισμένες ιδέες σχετικά με το πώς θα είναι τα παιδιά τους, τι ενδιαφέροντα θα πρέπει να έχουν, ποιες θα είναι οι σχολικές τους επιδόσεις ή τι επάγγελμα θα ακολουθήσουν στο μέλλον. Το αποτέλεσμα όλων αυτών είναι να βλάπτουν και να πληγώνουν τα παιδιά δείχνοντας απογοητευμένοι από την έλλειψη σχολικών ή αθλητικών διακρίσεων, ή όταν δεν έχουν τις κοινωνικές χάρες που θα ήθελαν.
Αναγνωρίζοντας τη μοναδικότητα και εκφράζοντάς την στα παιδιά, ουσιαστικά κάνουμε κάτι πολύ σημαντικό – χτίζουμε την αυτοεκτίμησή τους. Όταν είμαστε ανοιχτοί και εξερευνούμε τις μοναδικές προσωπικότητές τους, συνεργαζόμαστε μαζί τους με τους δικούς τους όρους και όχι τους δικούς μας. Εκπαιδεύουμε τα παιδιά με τον δικό τους τρόπο που σημαίνει ότι μπαίνουμε στη διαδικασία να δούμε ποιο είναι πραγματικά το παιδί. Αν γνωρίζουμε ποιο είναι το παιδί, τότε μπορούμε να επικοινωνήσουμε μαζί του καλύτερα, μπορούμε να το πειθαρχήσουμε πιο εύκολα, να το ενθαρρύνουμε, να το κατευθύνουμε στις κατάλληλες δραστηριότητες που θα του δώσουν τη δυνατότητα να εκμεταλλευτεί το μέγιστο των δυνατοτήτων του.
Μερικές φορές όμως είναι δύσκολο να αποδεχθούμε και να εκτιμήσουμε τις διαφορές στα παιδιά. Μπορεί με ένα φυσικό τρόπο να ευνοούμε τα παιδιά που θέλουν να ακολουθήσουν τα βήματά μας, ή που έχουν τα ίδια όνειρα και φιλοδοξίες με εμάς. Μπορεί να είναι ανθρώπινη η απογοήτευση που νιώθουν οι γονείς όταν τα παιδιά δεν μοιράζονται τα ίδια ενδιαφέροντα ή τις ίδιες ικανότητες με τους ίδιους. Όσο φυσικές και ανθρώπινες κι αν είναι όμως αυτές οι αντιδράσεις, ταυτόχρονα είναι και λάθος αντιδράσεις.
Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς;
Το πρώτο και ίσως πιο σημαντικό που μπορούν να κάνουν οι γονείς, είναι να μη συγκρίνουν ποτέ τα παιδιά μεταξύ τους. Πολλοί γονείς ίσως το έχουν δει μέσα από την εμπειρία τους πόσο ανώφελο, μάταιο και αντιπαραγωγικό είναι να συγκρίνουν τη συμπεριφορά, την υπακοή, τους βαθμούς, ή οτιδήποτε άλλο. Όπως μισούμε εμείς οι μεγάλοι τη σύγκριση, έτσι τη μισούν και τα παιδιά. Μπορεί να γίνεται με σκοπό να δοθεί κίνητρο στα παιδιά, αλλά σχεδόν πάντοτε έχει το αντίθετο αποτέλεσμα (το παιδί χάνει το ηθικό του, γίνεται επιθετικό, παραιτείται).
Από τη στιγμή που αναγνωρίζουμε τη διαφορετικότητα, θα πρέπει να αναγνωρίσουμε πως δεν μπορεί να ταιριάζει ο ίδιος τρόπος ανατροφής και διαπαιδαγώγησης για όλους. Κάθε παιδί απαιτεί μοναδική προσέγγιση γιατί το κάθε παιδί μπορεί να παρουσιάσει διαφορετικά θέματα πειθαρχίας και κατά συνέπεια να απαιτεί και διαφορετικές μεθόδους χειρισμού. Επιπλέον, αυτό που αποτελεί κίνητρο και παρακινεί ένα παιδί, δεν παρακινεί απαραίτητα και το άλλο. Δεν μπορούμε να περιμένουμε όλα τα παιδιά να διαπρέπουν στα ίδια πράγματα.
Οι προσδοκίες των γονιών πρέπει να είναι λογικές και να βοηθούν τα παιδιά στην εξέλιξη τους. Τα παιδιά πρέπει να μάθουν να προσπαθούν για το καλύτερο, να έχουν αξίες όπως είναι η ειλικρίνεια, το θάρρος, η ευγένεια, να δείχνουν σεβασμό και να υπακούν στους κανόνες της οικογένειας. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, μπορούν να είναι ελεύθερα να κάνουν αυτό που πραγματικά θέλουν.
Οι προσδοκίες των γονιών δεν θα πρέπει να πιέζουν τα παιδιά αλλά ούτε να ενθαρρύνουν το τίποτα και την αδράνεια. Ο στόχος είναι να βοηθήσουμε τα παιδιά να εξελιχθούν σε συγκροτημένες και ολοκληρωμένες προσωπικότητες. Επομένως, από το να προσπαθούμε να κάνουν πραγματικότητα τις επιθυμίες μας, πρέπει να τα παροτρύνουμε να σκεφτούν τι θέλουν τα ίδια να κάνουν και στη συνέχεια να τα καθοδηγήσουμε και να τα βοηθήσουμε να πετύχουν.
Είναι σημαντικό οι γονείς να επιτρέπουν στα παιδιά να εκφράζουν τον εαυτό τους μέσα από τα ενδιαφέροντά τους. Να ενθαρρύνουν τα παιδιά να αγκαλιάζουν αυτό που ονειρεύονται, αυτό που τους κινεί το ενδιαφέρον, τα γεμίζει και τα κάνει ευτυχισμένα. Τα παιδιά πρέπει να κατανοήσουν ότι δεν χρειάζεται να ανησυχούν και να προσπαθούν για να είναι όπως όλοι οι άλλοι. Μπορούν να έχουν τις δικές τους προτιμήσεις και συναισθήματα για πράγματα ακόμα και αν διαφέρουν από αυτά των άλλων.
Όταν το παιδί αισθάνεται ότι οι γονείς του προσπαθούν πραγματικά να το καταλάβουν και να εκτιμήσουν αυτό που είναι αληθινά, τότε γεμίζει αυτοεκτίμηση και αναγνωρίζει την αξία του εαυτού του. Δεν υπάρχει τίποτα πιο σπουδαίο όταν γνωρίζουμε πως η μοναδικότητα μας είναι αυτή που μας κάνει να καταλαμβάνουμε ένα ξεχωριστό κομμάτι στην καρδιά κάποιου άλλου!
Ελένη Σίγκου για
Parentshelp.gr
