Όλοι οι άνθρωποι κάνουμε λάθη! Φαίνεται πως είναι στην ανθρώπινη φύση μας το λάθος και η αδυναμία. Αν και οι περισσότεροι τείνουμε να τα φοβόμαστε, αν μπορέσουμε να αναγνωρίσουμε τα λάθη μας, μπορούμε και να τα διορθώσουμε (εξαιρούνται φυσικά τα μοιραία λάθη που σε αυτές τις περιπτώσεις τουλάχιστον μαθαίνουν οι άλλοι από αυτά)!
Οι έρευνες δείχνουν πως τα λάθη βοηθούν τους ανθρώπους με πολλούς τρόπους! Κάθε λάθος που κάνουμε, μας βοηθά να γνωρίσουμε καλύτερα τον εαυτό μας, αυτό που είμαστε, τα όριά μας, τι μπορούμε να κάνουμε και τι όχι, τι επιτρέπει η συνείδησή μας και τι μπορεί να την αρρωστήσει. Μας βοηθούν να είμαστε πιο “ανθρώπινοι” και πιο ανεκτικοί τόσο με τους άλλους, όσο και με τον εαυτό μας.
Τα λάθη μπορούν να μας διδάξουν πολύτιμα μαθήματα ζωής όπως τη συγχώρεση. Όταν κάποιος κάνει ένα λάθος, μαθαίνει πόσο σημαντικό είναι να συγχωρεί τον εαυτό του και πολλούς ανθρώπους γύρω του. Μαθαίνει πως στην πραγματικότητα δεν υπάρχει τελειότητα, μόνο προθέσεις μπορούν να υπάρξουν για να γίνει το καλύτερο. Τα λάθη μας ωριμάζουν και μας εξελίσσουν. Μας βοηθούν να κερδίσουμε αυτοπεποίθηση και εμπειρία για το πώς να χειριστούμε την επόμενη φορά ανάλογες καταστάσεις. Αν διαχειριστούμε σωστά τα λάθη μας, θα δούμε ότι πρόκειται για ευκαιρίες που θα μας κάνουν καλύτερους ανθρώπους!
Γιατί πρέπει τα παιδιά να αναγνωρίζουν τα λάθη τους;
Τα παιδιά όπως και οι μεγάλοι κάνουν λάθη. Για τα παιδιά το λάθος είναι αναπόσπαστο κομμάτι της μαθησιακής διαδικασίας. Σπρώχνουν, χτυπάνε, λένε ψέματα, πληγώνουν τους άλλους. Ακόμα και αν το λάθος τους δεν είναι συνειδητό, κάτι που συμβαίνει τις περισσότερες φορές, είναι απαραίτητο να μάθουν να τα αναγνωρίζουν και να ξεχωρίζουν το σωστό από το λάθος. Μπορεί για την ώρα τα λάθη τους να είναι μικρά και να μη δίνονται σε αυτά τόσο σημασία εξαιτίας της ηλικίας τους, σύντομα όμως η δεξιότητα του να αναγνωρίζουν τα λάθη τους και η ειλικρινής συγνώμη θα φανεί απαραίτητη για να κάνουν τη ζωή τους καλύτερη!
Τα παιδιά από τη φύση τους έχουν εγωκεντρική σκέψη. Βοηθώντας τα όμως να αναγνωρίζουν τα λάθη τους και να ζητάνε συγγνώμη, μαθαίνουν να αναλαμβάνουν τις ευθύνες τους, συνειδητοποιούν ότι οι ενέργειες τους μπορούν να βλάψουν και να επηρεάσουν τους άλλους. Αυτό φυσικά προϋποθέτει ότι τα παιδιά πρέπει να κατανοούν το λόγο που ζητάνε συγγνώμη και επιζητούν τη συγχώρεση. Εκεί είναι που θα χρειαστεί η βοήθεια των γονιών!
Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς;
Τα μικρά παιδιά δεν μπορούν να αντιληφθούν πλήρως τις συνέπειες των πράξεών τους και κατά συνέπεια δυσκολεύονται να κατανοήσουν την έννοια της συγγνώμης. Οι γονείς είναι αυτοί που θα πρέπει να καθοδηγήσουν τα παιδιά να αντιληφθούν τη δυναμική της συγχώρεσης. Για να το καταφέρουν αυτό, θα πρέπει να δημιουργήσουν ένα περιβάλλον αποδοχής και αγάπης που θα επιτρέπει στα παιδιά να αισθάνονται ασφάλεια και αυτοπεποίθηση για να αναγνωρίσουν το λάθος τους.
Το πρώτο πράγμα που μπορούν να κάνουν οι γονείς, είναι να ζητούν οι ίδιοι συγγνώμη από τα παιδιά και να παραδέχονται τα λάθη τους έτσι ώστε να αποτελέσουν πρότυπο με τη δική τους συμπεριφορά. Πολλοί γονείς ανησυχούν ότι αυτό είναι σημάδι αδυναμίας, στην πραγματικότητα όμως είναι ένα από τα πιο σημαντικά μαθήματα που μπορούν να δώσουν στα παιδιά. Όταν ένα παιδί δεν έχει ακούσει ποτέ τη συγγνώμη κάποιου άλλου για κάτι που το πλήγωσε, δύσκολα θα μπορέσει να αντιληφθεί την έννοια και δύσκολα θα την ανταποδώσει.
Οι γονείς είναι σημαντικό να κάνουν ξεκάθαρο στα παιδιά ότι η κακή μεταχείριση των άλλων ανθρώπων δεν είναι αποδεκτή. Επειδή τα παιδιά δυσκολεύονται να κατανοήσουν τα συναισθήματα των άλλων, είναι απαραίτητο οι γονείς να τα βοηθήσουν να δουν πως είναι να βιώνεις τα πράγματα από την απέναντι πλευρά πχ. “Πώς θα αισθανόσουν αν ήσουν εσύ στη θέση του; Πώς πιστεύεις ότι ένιωσε;”
Είναι επίσης σημαντικό οι γονείς να συζητούν με τα παιδιά τι ήταν αυτό που έκαναν λάθος, με ποιο τρόπο μπορεί να πλήγωσαν κάποιον (ή θα μπορούσαν να πληγώσουν), να δώσουν το χρόνο στο παιδί να καταλάβει για ποιο λόγο πρέπει να ζητήσει συγγνώμη και να προτείνουν κάποιες λύσεις που θα το βοηθήσουν να διορθώσει την κατάσταση. Η λύση της συγχώρεσης δεν είναι ανάγκη να εκφράζεται πάντοτε λεκτικά. Καμιά φορά τα παιδιά μαθαίνουν καλύτερα μέσα από την πράξη όταν κάνουν κάποιον να αισθανθεί καλύτερα. Για παράδειγμα θα μπορούσαν να γράψουν ένα γράμμα, να φτιάξουν μια ζωγραφιά, να δώσουν μια αγκαλιά!
Η τιμωρία ή το αίσθημα ντροπής θα πρέπει να αποφεύγεται γιατί συνήθως το μόνο που κάνει είναι να νιώθει το παιδί άσχημα με τον εαυτό του. Ο στόχος όμως δεν είναι να κάνουμε το παιδί να νιώσει άσχημα ή ντροπή. Ο στόχος θα πρέπει να είναι να αντιληφθεί το λάθος του και να καταλάβει πως το να ζητάς συγγνώμη βοηθά τον άνθρωπο που πληγώθηκε να αισθανθεί καλύτερα, και οποιαδήποτε πράξη καλοσύνης βοηθά και το ίδιο να αισθανθεί πιο όμορφα και γαλήνια. Οι γονείς πρέπει να κάνουν σαφές πως η κακή συμπεριφορά είναι αυτή που είναι λάθος, και τώρα το παιδί έχει την ευκαιρία να μάθει από αυτήν την εμπειρία και την επόμενη φορά να πράξει το σωστό!
Τέλος, οι γονείς θα πρέπει να επιβραβεύουν, να ενθαρρύνουν και να δείχνουν στα παιδιά πόσο πολύ εκτιμούν όταν παραδέχονται τα λάθη τους και ζητούν συγγνώμη για αυτά. Τα παιδιά θα πρέπει να μάθουν να μη φοβούνται τα λάθη τους, αντίθετα θα πρέπει να μάθουν να τα αναγνωρίζουν, να τα αντιμετωπίζουν και να τα διορθώνουν!
Ελένη Σίγκου για
Parentshelp.gr
