Η συνεργατικότητα, είναι η ικανότητα του να ενεργεί ένα άτομο μαζί με κάποιον ή κάποιους για ένα κοινό σκοπό ή όφελος ισορροπώντας ταυτόχρονα τις προσωπικές του ανάγκες. Στην πραγματικότητα η συνεργατικότητα έρχεται σε αντίθεση με τον ανταγωνισμό για ιδιοτελές όφελος.
Όταν μια ομάδα συνεργάζεται, υπάρχει ειρηνική συνοχή, αμοιβαία βοήθεια και υποστήριξη μεταξύ των μελών προκειμένου να επιτευχθεί ο κοινός στόχος. Η συνεργασία επομένως, δεν είναι μόνο πολύτιμη για την ευτυχία και την επιτυχία μας στη ζωή, αλλά θεωρείται και απαραίτητη σε έναν κόσμο ειρηνικό και όμορφο!
Γιατί είναι σημαντική η συνεργατικότητα στα παιδιά;
Το συνεργατικό πνεύμα είναι πολύ σημαντικό τόσο στο οικογενειακό περιβάλλον, όσο και στα υπόλοιπα κοινωνικά περιβάλλοντα που έρχεται σε επαφή το παιδί. Όταν τα παιδιά ξέρουν να συνεργάζονται, μπορούν να ακούν, να ενθαρρύνουν, να συμμετέχουν σε ομαδικές δραστηριότητες, να αναγνωρίζουν τις μοναδικές ικανότητες και τα χαρακτηριστικά των μελών της ομάδας, και να εργάζονται ως κομμάτι αυτής.
Η συνεργατικότητα, βοηθάει τα παιδιά στο παιχνίδι, στη συνεργασία με τους συμμαθητές και τους ενήλικες, στην ανάπτυξη φιλικών σχέσεων και στη συμμετοχή σε εξωσχολικές δραστηριότητες. Η δεξιότητα αυτή ουσιαστικά, αποτελεί θεμέλιο για πιο σύνθετες κοινωνικές δεξιότητες, όπως την επίλυση συγκρούσεων και διαφωνιών, τον αυτοέλεγχο και την ενσυναίσθηση – οι οποίες και θα φανούν ιδιαίτερα χρήσιμες στο μέλλον…
Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς;
Όπως τα περισσότερα πράγματα, έτσι και η συνεργασία είναι κάτι που το παιδί ξεκινάει να το διδάσκεται στο σπίτι. Για να μπει στη διαδικασία της συνεργασίας και για να αποκτήσει το ομαδικό πνεύμα, πρέπει να κατανοήσει αρχικά και να βιώσει μέσα από την εμπειρία στο σπίτι τα πλεονεκτήματα του να συνεργάζεσαι.
Μια απλή καθημερινή δραστηριότητα που μπορεί να καλλιεργήσει το ομαδικό πνεύμα και να ξεκινήσει από μικρή ηλικία, είναι η συμμετοχή των παιδιών στις δουλειές και στις ρουτίνες του σπιτιού. Οι γονείς με τη βοήθεια του παιδιού μπορούν να στρώσουν και να μαζέψουν το τραπέζι, να συμμαζέψουν το σπίτι, να μαγειρέψουν, να πλύνουν το αυτοκίνητο και άλλα τόσα. Το σημαντικότερο και το πιο ωραίο κομμάτι όμως για τα παιδιά, είναι να βιώσουν τα πλεονεκτήματα της συνεργασίας. Για παράδειγμα, “Το ότι δουλέψαμε όλοι μαζί σαν ομάδα σημαίνει πως κερδίζουμε περισσότερο χρόνο για να κάνουμε κάτι όλοι μαζί, για παιχνίδι και ελεύθερο χρόνο!”
Η επιβράβευση της συμπεριφοράς είναι εξίσου σημαντική στην προσπάθεια που κάνει το παιδί για να συνεργαστεί. Όταν επισημαίνουμε στα παιδιά το γιατί και το πώς η συμβολή τους ήταν σημαντική, τα βοηθάμε να αναγνωρίσουν και να εκτιμήσουν τις ικανότητές τους. Για παράδειγμα, “Ξεχώρισες όλα τα μαύρα ρούχα από τα υπόλοιπα. Αυτό με βοήθησε να τελειώσω το πλυντήριο πολύ πιο γρήγορα και έτσι θα έχουμε περισσότερο χρόνο για παιχνίδι”, “Τακτοποίησες τόσο καλά τη βιβλιοθήκη. Τώρα μπορείς πολύ εύκολα να βρεις αυτό που ψάχνεις. Θέλεις να σου διαβάσω κάτι;”
Σε όλη την προσπάθεια που κάνουν οι γονείς για να ενισχύσουν το ομαδικό πνεύμα στο παιδί, είναι σημαντικό να του δίνουν τη δυνατότητα επιλογής. Όταν προσφέρουμε επιλογές στα παιδιά δείχνουμε ότι τα σεβόμαστε και αυτό με τη σειρά του δημιουργεί μια αίσθηση συνεργασίας. Για παράδειγμα, “Πλένουμε πάντοτε τα δόντια μας πριν πέσουμε για ύπνο. Θέλεις να τα πλύνεις τώρα ή μόλις βάλεις τις πυτζάμες σου και μετά;” Με αυτόν τον τρόπο είναι πιο πιθανό να συνεργαστεί το παιδί χωρίς να διαμαρτυρηθεί από ότι αν το του λέγαμε “Πλύνε τα δόντια σου”.
Τέλος, το παιχνίδι που τόσο αγαπούν τα παιδιά, μπορεί να αποτελέσει την καλύτερη ευκαιρία για την ενίσχυση της συνεργατικότητας. Πολλά παιχνίδια βοηθούν στη δημιουργία ομάδων και την συνεργασία. Οι γονείς είναι σημαντικό να ενθαρρύνουν τέτοια παιχνίδια όπως επιτραπέζια που προωθούν τη συνεργασία και την ομαδική στρατηγική.
Το σίγουρο είναι πως όταν οι άνθρωποι δουλεύουν μαζί μπορούν να επιτύχουν περισσότερα και να καταφέρουν μεγαλειώδη πράγματα, και αυτό γιατί η συνεργασία των μελών μια κοινωνίας προωθεί κάποια από το πιο ανεκτίμητα χαρακτηριστικά της ανθρώπινης φύσης. Απαιτεί να ακούμε ο ένας τον άλλον, να προσφέρουμε, να εκτιμάμε, να σεβόμαστε τις διαφορετικές ιδέες και να εργαζόμαστε για το κοινό καλό. Κάποιος είπε πως χωρίς τη συνεργασία των μελών της, καμία κοινωνία δεν μπορεί να επιβιώσει, για αυτό και είναι σημαντική τόσο στα παιδιά, όσο και σε μας!
Ελένη Σίγκου για
Parentshelp.gr
Βιβλιογραφία:
Curry, N. & Johnson, C. (1990). Beyond Self-Esteem: Developing a Genuine Sense of Human Value. Washington, DC: National Association for the Education of Young Children, ED 326 316.
Denham, S. (1990). Emotional and Behavioral Predictors of Preschool Peer Ratings. Child Development 61, 1145-52.
Williamsno, D.A., Williamson, S.H., Watkins, P.C. & Hughes, H.H. (1992). Increasing Cooperation among Children Using Dependent Group-Oriented Reinforcement Contingencies. Behavior Modification, 16, 414-425.
