Κάνοντας αυτή την ερώτηση σε γονείς, η αλήθεια είναι πως δύσκολα θα μπορούσε κανείς να έχει μια αντικειμενική απάντηση. Και ποια είναι άραγε τα κριτίρια που ορίζουν τον “καλό” γονιό; Θα μπορούσε κάποιος να πει <<Φυσικά και είμαι καλός γονιός, όλη μέρα ασχολούμαι με τα παιδιά μου, φροντίζω να μην τα λείψει τίποτα, περνάω πολύ χρόνο μαζί τους, τα συμβουλεύω συνέχεια, δεν τα χαλάω χατίρι, έχω διαβάσει τόσα βιβλία…>>.
Σύμφωνα με τους Ντινκμέγιερ και Μακ-Κέι (2010), μια από τις μεγαλύτερες ατυχίες που μπορεί να έχει ένα παιδί, είναι να ανατραφεί από έναν <<καλό>> γονιό. Οι <<καλοί>> γονείς είναι αυτοί που εμπλέκονται τόσο πολύ με τα παιδιά τους, που στο τέλος αναλαμβάνουν όλες τις ευθύνες τους παρόλο που θα μπορούσαν να τις διεκπερεώσουν τα ίδια τα παιδιά. Παραδείγματα τέτοιων συμπεριφορών θα μπορούσαν να είναι ο έλεγχος της ώρας που ξυπνούν τα παιδιά και το ντύσιμό τους, οι ατελείωτες συμβουλές και τα κηρύγματα όπως <<Να είσαι καλό παιδί>>, <<Να ντύνεσαι ζεστά>>, <<Μη ξεχάσεις τα βιβλία σου>>, <<Βγάλε τα ρούχα σου και πλύσου>>, <<Δεν έφαγες όλο το φαΐ σου>>, ή οι ατελείωτες κατασκοπευτικές ερωτήσεις όπως <<Πώς τα πήγες σήμερα;>>, <<Τι βαθμούς πήρες;>>.
Συνήθως οι <<καλοί>> γονείς επιλέγουν τις παραπάνω συμπεριφορές από αγάπη και ενδιαφέρον για τα παιδιά τους και κανένας δεν μπορεί να αμφισβητήσει τις καλές τους προθέσεις. Εντούτοις, πόσο αποτελεσματική είναι αυτή η συμπεριφορά στα παιδιά και τι τους διδάσκει; Μήπως τελικά στερεί στα παιδιά την αυτοπεποίθηση και την ανεξαρτησία; Μήπως οι γονείς παίρνοντας όλες τις ευθύνες πάνω τους για κάθε τι που κάνουν τα παιδιά τους δείχνουν ότι δεν τα σέβονται και δεν τα εμπιστεύονται; Από το να τα λυπούνται και να τα υπερπροστατεύουν μήπως θα ήταν προτιμότερο να τα αφήσουν να διδαχτούν από την πείρα της ζωής, να βιώσουν τις λογικές συνέπειες των πράξεών τους και να τα επιτρέψουν να μάθουν μόνα τους;
Αν πιστεύουμε στη δημοκρατική αντιμετώπιση των παιδιών μας και στην ισότιμη μεταχείριση έχοντας ως απώτερο σκοπό να έχουμε παιδιά υπεύθυνα που πιστεύουν στον εαυτό τους, πρέπει να τους επιτρέψουμε να παίρνουν αποφάσεις και να υφίστανται τις συνέπειες, θετικές ή αρνητικές (αποκλείοντας φυσικά τις επικίνδυνες καταστάσεις). Πρέπει να τους έχουμε εμπιστοσύνη ότι μπορούν να μάθουν από τις εμπειρίες τους. Όποτε οι γονείς ελέγχουν, κυριαρχούν, υπερπροστατεύουν ή λυπούνται, δε σέβονται το παιδί τους. Όποτε επιτρέπουν στον εαυτό τους να γίνει χαλί να το πατήσουν, δεν σέβονται τον εαυτό τους. Και στις δύο περιπτώσεις, δεν βοηθούν τα παιδιά τους να μάθουν να σέβονται τα δικαιώματα των άλλων, να λειτουργούν υπεύθυνα και να εμπιστεύονται τον εααυτό τους.
- Για να διδάξουμε στο παιδί τον αμοιβαίο σεβασμό, πρέπει να είμαστε σταθεροί χωρίς αυταρχικότητα. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να είμαστε σταθεροί σε ότι αφορά τα δικά μας δικαιώματα, αλλά και να αποφεύγουμε να στερούμε τα παιδιά μας από τα δικαιώματά τους.
Παραδείγματα:
- O Κώστας και η Άννα παίζουν στο σαλόνι κάνοντας φασαρία. Η μητέρα προσπαθεί να μιλήσει στο τηλέφωνο αλλά δεν τα καταφέρνει και έτσι σταματάει το παιχνίδι λέγοντας <<Λυπάμαι παιδιά, αλλά κάνετε φασαρία και δυσκολεύομαι να μιλήσω στο τηλέφωνο. Μπορείτε να παίξετε πιο ήσυχα ή να πάτε στο δωμάτιό σας. Τι προτιμάτε;>>.
- Η ήρεμη στάση της μητέρας καθορίζει τα δικαιώματα της – να έχει στο σπίτι της ησυχία τις ώρες που επιβάλλεται – ενώ σέβεται και τα παιδιά επιτρέποντας τους να διαλέξουν έναν άλλο τρόπο παιχνιδιού, ή άλλο χώρο.
- Η Μαρία είναι πάντα πολύ ανοργάνωτη και ακατάστατη με τα βιβλία της και την τσάντα της. Αντί να ετοιμάζουν και να οργανώνουν οι γονείς τα πάντα για λογαριασμό της, την αφήνουν τη Μαρία να αποφασίσει αν θα βάζει τα πράγματα στη θέση τους ή αν θα υποστεί η ίδια το μπελά του ψαξίματος.
Αντίθετα από τους <<καλούς>> γονείς, οι υπεύθυνοι γονείς, δεν κάνουν για τα παιδιά τα πράγματα που μπορούν να κάνουν τα ίδια από μόνα τους. Ενθαρρύνουν την ανεξαρτησία και τους δείχνουν εμπιστοσύνη. Ενδιαφέρονται να καλλιεργήσουν στα παιδιά τους το αίσθημα της υπευθυνότητας και της αυτοπεποίθησης. Αφήνουν στα παιδιά τους την επιλογή και τους προσφέρουν τη δυνατότητα να έχουν την εμπειρία από το αποτέλεσμα των αποφάσεών τους.
Ελένη Σίγκου για
Parentshelp.gr
