“Το ξέρω ότι οι γονείς μου θέλουν το καλό μου. Αλλά ώρες ώρες νιώθω ότι κάνω τα ίδια πράγματα κάθε μέρα. Θα ήθελα να υπάρχουν μέρες που να μην κάνω τίποτα. Μακάρι να μπορούσα να κοιτάζω μόνο το ταβάνι καμιά φόρα”. Η Έλενα είναι 11 χρονών και μου περιγράφει με τον παραπάνω τρόπο το πώς βιώνει την καθημερινότητά της.
Είναι άραγε τυχαίο ότι όλο και περισσότεροι επιστημονικοί κλάδοι ασχολούνται με την επίδραση που έχει το υπερφορτωμένο πρόγραμμα στη ψυχολογία και στη σωματική υγεία των παιδιών;
Τα στατιστικά στοιχεία δείχνουν ότι τα περισσότερα παιδιά που ακολουθούν υπερφορτωμένα προγράμματα, προέρχονται από οικογένειες ανώτερης εκπαίδευσης και ανώτερης οικονομικής κατάστασης, και είναι κορίτσια.
Ποια είναι όμως τα σημάδια που δείχνουν ότι το παιδί είναι εξουθενωμένο από τις δραστηριότητες; Οι ειδικοί προτείνουν στους γονείς να προσέξουν τα παρακάτω σημάδια:
Το παιδί πάντα έχει κάτι να κάνει.
Προσπαθήστε να φέρετε εικόνες του παιδιού σας από την περασμένη εβδομάδα. Αν όλες οι εικόνες που έχετε είναι να τρέχει από το ένα ραντεβού ή από τη μια δραστηριότητα στην άλλη, να επιστρέφει σπίτι, να διαβάζει για το σχολείο και να του μένει ελάχιστος χρόνος για ξεκούραση, τότε το πρόγραμμα του παιδιού είναι υπερβολικά φορτωμένο. Πολλά παιδιά παραπονιούνται γιατί τα προγράμματά τους είναι γεμάτα με πολλά ραντεβού και δεν έχουν χρόνο για τίποτε άλλο.
Το παιδί δείχνει συνεχώς κουρασμένο.
Αν το παιδί δείχνει κουρασμένο και συμπεριφέρεται ανάλογα, αν παραπονιέται για πονοκεφάλους και πόνους, και αν δεν κοιμάται καλά, ίσως παρουσιάζει συμπτώματα εξουθένωσης. Άλλα συμπτώματα που πρέπει να προσέξετε είναι η ευερεθιστότητα και η κακή διάθεση του παιδιού.
Δεν ενθουσιάζεται πλέον με τις αγαπημένες του συνήθειες.
“Έφτιαξα το αγαπημένο σου γλυκό, κρέπες με σοκολάτα!” “Καλά, θα φάω αύριο”, “Έχει στην τηλεόραση τον Μπίμπερ” “Πάω στο δωμάτιό μου”. Ένα από τα πιο συχνά σημάδια εξάντλησης είναι όταν πλέον το παιδί δεν διασκεδάζει με πράγματα που πριν τα έβρισκε διασκεδαστικά. Μπορεί να αρχίσει να λέει σε όλα “όχι” και τίποτε να μην κινεί το ενδιαφέρον του.
Οι βαθμοί και η σχολική επίδοση σε ελεύθερη πτώση.
Ένα ακόμα σημάδι που που μπορεί να δείχνει ότι το παιδί είναι εξαντλημένο από το υπερφορτωμένο πρόγραμμά του, είναι η μειωμένη σχολική επίδοση. Υπάρχουν περιπτώσεις όπου τα παιδιά ξυπνούν από τα χαράματα για να τελειώσουν τα μαθήματά τους επειδή δεν πρόλαβαν την προηγούμενη μέρα εξαιτίας των πολλών δραστηριοτήτων. Το σχολείο θα πρέπει να είναι η προτεραιότητα των παιδιών. Αν βλέπετε ότι οι πολλές δραστηριότητες του ρουφούν όλη την ενέργεια, τότε σκεφτείτε τι θα αφαιρέσετε από το πρόγραμμά του.
Το αμάξι έγινε προέκταση του σπιτιού σας.
“Μαμά να σου πω κάτι;” “Κάνε γρήγορα και τα λέμε στο αμάξι” “Μα δεν πρόλαβα να φάω όλο μου το φαγητό” “Θα το πάρουμε μαζί μας να το φας στο δρόμο”. Αν ο περισσότερος χρόνος που περνάτε με το παιδί σας είναι μέσα στο αμάξι επειδή τρέχετε πέρα δώθε σε δραστηριότητες, τότε το πρόγραμμα έχει κυριαρχήσει στο χρόνο που περνάτε ως οικογένεια.
Το παιδί είναι κακοδιάθετο και αγχωμένο.
Οι έρευνες δείχνουν ποσοστά αύξησης στην παιδική κατάθλιψη η οποία συχνά συνδέεται με τα υπερφορτωμένα προγράμματα. Όσο αυξάνουν οι δραστηριότητες των παιδιών, τόσο αυξάνει και η πιθανότητα να μην αποδίδουν καλά σε αυτές. Σημάδια κατάθλιψης και άγχους μπορεί να περιλαμβάνουν την κακή διάθεση του παιδιού, όταν είναι πολύ σιωπηλό και ήσυχο, όταν αποφεύγει τους φίλους του και την οικογένειά του.
Δεν έχει φίλους όπως πριν.
Το παιδί έχασε τους φίλους του και δεν έχει πια καμιά επικοινωνία μαζί τους επειδή είναι πάντα απασχολημένο με κάτι. Αν το παιδί είναι πολύ απομονωμένο κοινωνικά, επίσης δείτε το ως προειδοποιητικό σημάδι.
Περιμένει συνεχώς από εσάς να του πείτε τι να κάνει.
Όταν δεν υπάρχει πρόγραμμα, μπορεί το παιδί να χρησιμοποιήσει τη φαντασία του για το πώς θα περάσει το χρόνο του; Ή μήπως σας κοιτάζει στα μάτια για να του πείτε τι να κάνει στη συνέχεια; Όταν το παιδί δεν μπορεί να σκεφτεί πλέον δημιουργικά και αυθόρμητα, αυτό σημαίνει ότι έχει πραγματικά ανάγκη από ελεύθερο χρόνο χωρίς την πίεση που δημιουργούν τα υπερβολικά οργανωμένα προγράμματα.
Όταν οι γονείς νιώθουν κουρασμένοι.
Ίσως ο πιο εύκολος τρόπος για να καταλάβετε ότι το παιδί σας είναι εξαντλημένο, είναι να παρατηρήσετε το πώς νιώθετε εσείς οι ίδιοι. Αν νιώθετε κούραση με τα πήγαινε έλα, τότε το πιθανότερο είναι ότι και το παιδί θα αισθάνεται ακριβώς το ίδιο.
Αν έχετε παρατηρήσει τα παραπάνω σημάδια στο παιδί, ήρθε η ώρα που θα πρέπει να αναδιαμορφώσετε το πρόγραμμά του μειώνοντας δραστηριότητες. Ο ψυχολόγος Rogge, τονίζει ότι είναι εξαιρετικά σημαντικός για τα παιδιά ο ελεύθερος χρόνος για αυθόρμητο παιχνίδι, για ελεύθερη δημιουργική έκφραση, ακόμα και για χασομέρι. Τα παιδιά χρειάζονται διαλείμματα, για να χαλαρώσουν, να ξεκουραστούν ή να προετοιμαστούν για το καινούριο. Όταν δεν υπάρχει αυτό, τότε μπορούν να υπάρξουν αρνητικές επιπτώσεις τόσο στην γνωστική ανάπτυξη των παιδιών, όσο και στη ψυχολογική και σωματική τους υγεία.
Ελένη Σίγκου για
Parentshelp.gr
