Η επίδραση που έχουν τα χρώματα στη ψυχολογία και στη συμπεριφορά των ανθρώπων, είναι ένα θέμα που έχει συζητηθεί κατά καιρούς από πολλούς. Τις τελευταίες δεκαετίες όμως, αυτό το ενδιαφέρον έχει γίνει πολύ πιο έντονο δεδομένου πως στις δυτικές κοινωνίες οι άνθρωποι περνούν όλο και περισσότερο χρόνο σε κλειστούς χώρους με τεχνητό φωτισμό. Επομένως, οποιαδήποτε επίδραση του χρώματος γίνεται σημαντική και άξια μελέτης!
Πολλοί ερευνητές έχουν την πεποίθηση ότι τα χρώματα έχουν πολύ μεγαλύτερη επιρροή στη διάθεση, στα συναισθήματα και στην ανθρώπινη συμπεριφορά από αυτή που πίστευαν παλιότερα. Από το χώρο της βιομηχανίας και της διαφήμισης, μέχρι το χώρο της επιστήμης και της υγείας, τα χρώματα έχουν θεωρηθεί ως ένα δυνατό εργαλείο, με αρκετά πειράματα να δείχνουν ότι τα διαφορετικά χρώματα επηρεάζουν το σφυγμό, την αναπνοή, το μεταβολισμό, τη δραστηριότητα του εγκεφάλου, τον ύπνο, τη μνήμη, τη σχολική και ακαδημαϊκή επίδοση!
Ποια είναι ψυχολογική επιρροή των χρωμάτων στα παιδιά;
Παρόλο που αναγνωρίζεται ότι η αντίληψη του χρώματος μπορεί να είναι υποκειμενική και τα συναισθήματα που προκαλούν να είναι διαφορετικά στον καθένα μας επειδή επηρεάζονται από παράγοντες όπως οι προσωπικές εμπειρίες και η κουλτούρα, έρευνες δείχνουν πως υπάρχουν μερικές επιδράσεις των χρωμάτων που έχουν κοινή σημασία!
Τα χρώματα που ανήκουν στο φάσμα της κόκκινης παλέτας περιλαμβάνουν το κόκκινο, το πορτοκαλί και το κίτρινο, και θεωρούνται τα ζεστά χρώματα. Στη βιβλιογραφία αναφέρεται πως σε γενικές γραμμές αυτά τα χρώματα προκαλούν συναισθήματα ζεστασιάς και άνεσης, αλλά και συναισθήματα θυμού και εχθρότητας.
Το κόκκινο είναι ένα ιδιαιτέρα δυνατό χρώμα που διεγείρει και ενεργοποιεί το σώμα, αυξάνοντας τον καρδιακό ρυθμό, την αρτηριακή πίεση και την αναπνοή. Μελέτες δείχνουν ότι το κόκκινο αυξάνει την αθλητική ικανότητα, αλλά επίσης έχει συνδεθεί με αυξημένη επιθετικότητα, με αδυναμία συγκέντρωσης, ακόμη και με πονοκέφαλο. Η έκθεση σε κόκκινο χρώμα έχει βρεθεί να επηρεάζει αρνητικά τις σχολικές και ακαδημαϊκές επιδόσεις των παιδιών.
Το αγαπημένο για τα κοριτσάκια ροζ, ενώ προκαλεί χαλαρωτική διάθεση και έχει ηρεμιστική επίδραση, έχει βρεθεί πως με την πάροδο του χρόνου μπορεί να γίνει ενοχλητικό και να προκαλέσει άγχος. Αρκετά συχνά ενώ το αγαπούν τα παιδιά, το απορρίπτουν σαν χρώμα στο μέλλον.
Το χαρωπό και φωτεινό κίτρινο, έχει συνδεθεί με την ευτυχία και με τα κίνητρα. Το απαλό κίτρινο μπορεί να ενισχύσει τη συγκέντρωση, ενώ οι πιο λαμπερές του αποχρώσεις μπορούν να τονώσουν τη μνήμη και να αυξήσουν το μεταβολισμό. Παρόλα αυτά όμως, το κίτρινο σε μεγάλες δόσεις μπορεί να προκαλέσει συναισθήματα θυμού και απογοήτευσης με αποτέλεσμα να κάνει τα παιδιά ιδιότροπα και με έντονη διέγερση.
Το φιλικό και φιλόξενο πορτοκαλί, έχει έναν ιδιαίτερο κοινωνικό χαρακτήρα γιατί εμπνέει τη διαπροσωπική επικοινωνία και κάνει τους ανθρώπους να νιώθουν άνετα. Όπως και το κίτρινο, το πολύ πορτοκαλί μπορεί να προκαλέσει υπερδιέγερση για αυτό και πρέπει να χρησιμοποιείται με φειδώ.
Τα χρώματα που ανήκουν στο φάσμα της μπλε παλέτας, είναι γνωστά ως τα ψυχρά ή δροσερά χρώματα και περιλαμβάνουν το μπλε, το μοβ και το πράσινο. Συχνά περιγράφονται ως τα χρώματα ηρεμίας, αλλά μπορούν να προκαλέσουν και συναισθήματα θλίψης.
Το μπλε, είναι το ακριβώς αντίθετο από το κόκκινο. Ηρεμεί το μυαλό και το σώμα, μειώνει την αρτηριακή πίεση, τον καρδιακό ρυθμό, την αναπνοή, τα συναισθήματα άγχους και επιθετικότητας. Το μπλε περιβάλλον, μπορεί να βοηθήσει τα παιδιά που έχουν προβλήματα ύπνου ή είναι επιρρεπή σε ξεσπάσματα. Σκεφτείτε τη θετική επίδραση που έχει η όψη του γαλάζιου ουρανού και της θάλασσας. Παρόλα αυτά όμως, το σκούρο μπλε μπορεί να θυμίσει επικείμενη καταιγίδα και να προκαλέσει αρνητικά συναισθήματα.
Το μοβ έχει συνδεθεί με τη σοφία και την πνευματικότητα, καθώς συνδυάζει τη σταθερότητα του μπλε και την ενέργεια του κόκκινου. Επίσης, μπορεί να αποπνέει μια αίσθηση πολυτέλειας και να συνδέεται με τον πλούτο.
Το πράσινο συμβολίζει τη φύση και επομένως συνδέεται με τη γαλήνη και την ηρεμία. Τα πράσινο έχει βρεθεί να σχετίζεται με την υγεία και την ευημερία. Έχει μια κατευναστική επίδραση στο μυαλό και το σώμα, μειώνει το άγχος και ενισχύει τη συγκέντρωση. Έρευνες έχουν δείξει πως η έκθεση στο πράσινο χρώμα βελτιώνει την ικανότητα ανάγνωσης. Σε μελέτη βρέθηκε πως τοποθετώντας ένα διαφανές πράσινο φύλλο πάνω σε ένα κείμενο, βελτιώνεται η ταχύτητα ανάγνωσης και η κατανόηση του κειμένου.
Οι ειδικοί συνιστούν πως τα παιδιά δεν πρέπει να περνούν μεγάλα χρονικά διαστήματα σε περιβάλλοντα με έντονα χρώματα. Αυτό φυσικά δε σημαίνει ότι πρέπει να τους στερήσουμε κάτι που αγαπούν τόσο πολύ. Αν τα χρώματα χρησιμοποιηθούν σωστά, μπορούν να βοηθήσουν στην τόνωση της πνευματικής ανάπτυξης, στην ενίσχυση θετικών συναισθημάτων και στη βελτίωση της γνωστικής απόδοσης!
Ελένη Σίγκου για
Parentshelp.gr
Βιβλιογραφία:
Bullock, A. & Foster-Harrisons, E. S. (1997). Making the Best Decisions: Designing for Excellence. Schools in the Middle, 7, 37-39.
Engelbrecht, K. (2003). The Impact of Color on Learning. Perkins & Will, NeoCon, Chicago, Illinois.
Faber, B. (1997). The Power of Color. Carol Publishing Group. New Jersey.
