Η μνήμη έχει αποδεχτεί ότι αποτελεί μια από τις σημαντικότερες λειτουργίες της μάθησης διότι μέσα από αυτήν, οι μαθητές κωδικοποιούν και αποθηκεύουν τις πληροφορίες του μαθήματος, αλλά και ανακαλούν και ενεργοποιούν τις γνώσεις που έχουν ήδη αποθηκευμένες. Η μνημονική αδυναμία όμως δεν επιτρέπει την αποθήκευση και την ανάκληση γνώσεων και πληροφοριών, με αποτέλεσμα να εξασθενούν οι στρατηγικές ή οι τεχνικές επίλυσης προβλημάτων και η μάθηση καταλήγει να γίνεται αναποτελεσματική. Παρακάτω προτείνονται τρόποι για τη βελτίωση της μνήμης των παιδιών.
- Απαλλάξτε το παιδί από το στρες: Το στρες εμποδίζει τη ροή πληροφοριών στην υψηλότερη σκέψη και στη συνειδητή περιοχή του εγκεφάλου, όπου είναι κατασκευασμένη η μακροπρόθεσμη μνήμη. Πριν από την ώρα της μελέτης καθιερώστε ευχάριστες δραστηριότητες με το παιδί όπως να ακούσετε αγαπημένα τραγούδια ή να γελάσετε με μια αστεία ιστορία, προκειμένου να μειώσετε το στρες έτσι ώστε να ανοίξουν εκείνα τα δίκτυα του εγκεφάλου που οδηγούν στην αποθήκευση μνήμης.
- Προσελκύστε την προσοχή: Τα αξέχαστα γεγονότα δημιουργούν μακροπρόθεσμες μνήμες. Μάθετε τι θα μελετήσει το παιδί στο παρακάτω μάθημα και βρείτε υλικό όπως αφίσες ή σελίδες στο διαδίκτυο σχετικά με αυτό το θέμα και ενθαρρύνετε τη συζήτηση αφήνοντας το παιδί να μαντέψει το θέμα. Η περιέργεια ενεργοποιεί το αισθητηριακό φίλτρο πρόσληψης του εγκεφάλου, με αποτέλεσμα όταν το θέμα έρθει στην τάξη θα τραβήξει αυτόματα την προσοχή του παιδιού.
- Χρησιμοποιήστε χρώματα: Ο εγκέφαλος δίνει τη δυνατότητα μόνο σε ένα μικρό μέρος των δισεκατομμύριων πληροφοριών που δεχόμαστε να γίνει διαθέσιμο στις αισθήσεις μας κάθε δευτερόλεπτο. Το χρώμα, περνάει μέσα από αυτό το φίλτρο ιδιαίτερα εύκολα. Τα παιδιά μπορούν να χρησιμοποιούν χρωματιστά στυλό στις σημειώσεις τους με χρωματιστούς κώδικες ή να τονίζουν τις λέξεις μεγάλης σημασίας. Μπορούν να χρησιμοποιούν για παράδειγμα το πράσινο, το πορτοκαλί, το κόκκινο για να τονίσουν τη σειρά σπουδαιότητας των πληροφοριών όπως το φανάρι.
- Καινοτομήστε: Εάν προσθέσετε κάτι καινοτόμο σε μια εμπειρία μελέτης, θα ξεχαστεί πολύ πιο δύσκολα. Χρησιμοποιήστε βίντεο από το διαδίκτυο, φορέστε ένα αστείο καπέλο, ανάψτε ένα κερί την ώρα του διαβάσματος. Το σύστημα επαγρύπνησης του παιδιού, θα είναι πιο ανοικτό στο να επεξεργαστεί και να θυμάται τις πληροφορίες που έρχονται μετά από μια νέα καινοτόμα εμπειρία.
- Προσωπικό νόημα: Τα παιδιά πρέπει να ενδιαφέρονται αρκετά για τις πληροφορίες που δέχονται ή να τις θεωρούν προσωπικά σημαντικές έτσι ώστε αυτές να περάσουν από τα φίλτρα του εγκεφάλου και να αποθηκευτούν στη μνήμη. Χρησιμοποιήστε τα ενδιαφέροντα του παιδιού σας για να τα συνδέσετε με το υλικό που διδάσκεται. Φτιάξτε ιστορίες συνδέοντας τις νέες πληροφορίες. Οι ιστορίες είναι ένας πολύ καλός τρόπος για να θυμούνται τα παιδιά νέα πράγματα γιατί συνήθως μεγαλώνουν ακούγοντας ιστορίες, και ο μηχανισμός που έχουν αναπτύξει για να τις θυμούνται, είναι ήδη αρκετά ισχυρός στον εγκέφαλό τους.
- Ενεργοποιήστε σχετικές μνήμες: Ο εγκέφαλος διατηρεί πληροφορίες στην προσωρινή μνήμη για λιγότερο από ένα λεπτό, εκτός και αν αυτές συνδέονται με προηγούμενη γνώση. Ενεργοποιήστε εκ των προτέρων τη γνώση του παιδιού υπενθυμίζοντάς του πράγματα που έχετε κάνει ως οικογένεια ή πράγματα που έχει μάθει σε άλλα μαθήματα που αφορούν τις νέες πληροφορίες.
- Διαγράμματα: Ο εγκέφαλος λειτουργεί καλύτερα με διαγράμματα, σχήματα και πρότυπα. Όταν τα παιδιά αναγνωρίζουν τις σχέσεις μεταξύ των νέων και των προηγούμενων γνώσεων, τότε μπορούν να συνδέσουν τις νέες πληροφορίες στην κατηγορία της υπάρχουσας γνώσης του εγκεφάλου για μακροπρόθεσμη αποθήκευση. Τα διαγράμματα, οι μνημονικοί χάρτες, οι λίστες με ομοιότητες/διαφορές οικοδομούν πρότυπα στη μακροχρόνια μνήμη.
- Χειραγώγηση της πληροφορίας στη μακροπρόθεσμη μνήμη: Όταν οι πληροφορίες φτάνουν στα υψηλότερα και σκεπτόμενα μέρη του εγκεφάλου του παιδιού, θα πρέπει να κάνει κάτι προκειμένου να δημιουργήσει μόνιμες μνήμες. Τα παιδιά μπορούν να γράφουν περιλήψεις των νέων πληροφοριών με δικά τους λόγια. Για να αποδώσουν στη νέα γνώση ακόμα πιο προσωπικό νόημα, οι περιλήψεις μπορεί να είναι σε μορφή που ταιριάζει στο στυλ μάθησης και προτίμησης του παιδιού, όπως σκίτσα, εικόνες, τραγούδια, κόμικς, ή σχέδια.
- Επανάληψη: Η επανάληψη ενισχύει τη γνώση δημιουργώντας ισχυρούς δεσμούς των πληροφοριών στη μακροπρόθεσμη μνήμη. Όταν μια πληροφορία υπενθυμίζεται συχνά, δημιουργείται επαναλαμβανόμενη ενεργοποίηση των νευρικών κυκλωμάτων που σχετίζονται με την πληροφορία αυτή, και έτσι η μνήμη γίνεται ισχυρότερη.
Ελένη Σίγκου για
Parentshelp.gr
Πηγή: Psychology Today