“Δεν είναι η ευτυχία που μας κάνει να είμαστε ευγνώμονες, αλλά η ευγνωμοσύνη που μας κάνει ευτυχισμένους.” – David Steindl-Rast
Οι περισσότεροι έχουμε γνωρίσει ανθρώπους που είναι ευγνώμονες και εκτιμούν οτιδήποτε έχουν, και άλλους ανθρώπους που διαμαρτύρονται για όλα αυτά που δεν έχουν. Είναι οι άνθρωποι που είτε βλέπουν το ποτήρι μισογεμάτο, είτε μισοάδειο. Στην πραγματικότητα η εικόνα που έχουμε για το περιεχόμενο του ποτηριού, μπορεί να αποτελέσει ισχυρή ένδειξη της γενικής μας ευτυχίας!
Τι είναι όμως η ευγνωμοσύνη; Η ευγνωμοσύνη είναι κάτι περισσότερο από το να λες ευχαριστώ ή παρακαλώ και να έχεις καλούς τρόπους. Σχετίζεται με την ευχαρίστηση αυτών που λαμβάνουμε και με την αναγνώριση των θετικών πραγμάτων που έρχονται στον δρόμο μας. Όταν είσαι ευγνώμων είσαι ευχαριστημένος και εκτιμάς τα καλά πράγματα που έχεις χωρίς να τα θεωρείς δεδομένα. Είναι ένα συναίσθημα που αναδύεται αυθόρμητα από μέσα μας. Ωστόσο, δεν είναι απλώς μια συναισθηματική αντίδραση, είναι επιλογή και στάση ζωής!
Πώς μπορεί η ευγνωμοσύνη να ωφελήσει τα παιδιά;
Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερες έρευνες δείχνουν πως οι άνθρωποι που είναι ευγνώμονες είναι πιο ευτυχισμένοι, βιώνουν λιγότερο αρνητικά συναισθήματα όπως άγχος και κατάθλιψη, είναι πιο ικανοποιημένοι με τη ζωή τους και τις κοινωνικές τους σχέσεις. Έτσι και τα παιδιά ωφελούνται με πολλούς τρόπους όταν έχουν το αίσθημα της ευγνωμοσύνης.
Τα παιδιά που εκφράζουν ευγνωμοσύνη, είναι πιο φιλικά, πιο ευγενικά και πιο ενθουσιώδη. Κατανοούν τα συναισθήματα και τις ανάγκες των άλλων ανθρώπων, μπαίνουν στη θέση τους και συνειδητοποιούν πως κάποιος μπορεί να κάνει κάτι καλό, ακόμα και όταν δεν χρειάζεται ή πρέπει. Έχουν συνήθως καλύτερη συμπεριφορά και είναι πιο ευχάριστα στη συντροφιά.
Επιπλέον, τα παιδιά που νιώθουν και εκφράζουν ευγνωμοσύνη τείνουν να ξοδεύουν λιγότερο χρόνο στο να συγκρίνουν τον εαυτό τους με άλλους και έχουν μειωμένο το αίσθημα της ζήλιας. Βιώνουν περισσότερα θετικά συναισθήματα, έχουν περισσότερη αισιοδοξία, αφοσιώνονται περισσότερο στο σχολείο και είναι γενικότερα πιο ικανοποιημένα στους περισσότερους τομείς της ζωής τους.
Αντίθετα, τα παιδιά που δεν διδάσκονται ευγνωμοσύνη δυσκολεύονται με τα συναισθήματα, απογοητεύονται εύκολα και έχουν μια αίσθηση ότι τίποτα δεν είναι αρκετά καλό.
Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς;
Η διδασκαλία της ευγνωμοσύνης πρέπει να βοηθάει τα παιδιά να μάθουν να είναι ευγνώμονες για πολλά πράγματα στη ζωή τους και όχι μόνο για τα υλικά αγαθά.
Μέσα από τις καθημερινές συζητήσεις οι γονείς μπορούν να δείξουν στα παιδιά τα πράγματα για τα οποία αισθάνονται οι ίδιοι ευγνωμοσύνη. Για παράδειγμα, θα μπορούσαν να πουν κάτι όπως “Σε ευχαριστώ που με βοήθησες”, “Είμαι τόσο χαρούμενη που είμαστε όλοι μαζί!”, “Πόσο απολαμβάνω τα χρώματα του ουρανού!”
Οι γονείς πρέπει να κριτικάρουν και να παραπονιούνται λιγότερο, και να τονίζουν τα θετικά της κάθε κατάστασης. Όταν τα παιδιά βλέπουν τους γονείς να είναι ευγνώμονες για αυτά που έχουν, και όταν βλέπουν να μοιράζονται αυτό το συναίσθημα με τους ανθρώπους γύρω τους, τότε όχι μόνο τονίζεται η σημασία της ευγνωμοσύνης, αλλά ενισχύεται αυτή η συμπεριφορά και στα παιδιά.
Είναι επίσης σημαντικό να δίνονται στα παιδιά ευκαιρίες για να προσφέρουν. Οι γονείς παραπονιούνται πως όσα περισσότερα πράγματα παίρνουν τα παιδιά, τόσο λιγότερο εκτιμούν αυτά που έχουν. Όταν όμως προσφέρουν τα ίδια κάτι στους άλλους, μαθαίνουν πως δεν είναι μόνο ευχάριστο να παίρνεις, αλλά και να δίνεις.
Τέλος, είναι σημαντικό να διδαχτούν τα παιδιά να είναι ευγνώμονες για όλη την ομορφιά που υπάρχει γύρω τους – για τον ήλιο, τη βροχή, τη φύση. Πηδήξτε στα φύλλα, κάντε βουτιές στις λακκούβες και απολαύστε τις ηλιόλουστες μέρες το ίδιο όπως τις βροχερές. Δείξτε στα παιδιά πως μπορούμε να είμαστε ευγνώμονες ακόμα και όταν τα πράγματα είναι δύσκολα, αβέβαια ή διαφορετικά από ό,τι τα είχαμε προγραμματίσει. Βοηθήστε τα να δουν πως η ευγνωμοσύνη δεν είναι ένα απλό συναίσθημα, είναι η στάση που θα κρατήσουν απέναντι στην ίδια τη ζωή!
Ελένη Σίγκου για
Parentshelp.gr
Βιβλιογραφία:
Freitas, Lia Beatriz de Lucca, Pieta, Maria Adélia Minghelli, & Tudge, Jonathan Richard Henry. (2011). Beyond Politeness: The Expression of Gratitude in Children and Adolescents. Psicologia: Reflexão e Crítica, 24, 757-764.
Froh, J. J., Kashdan, T. B., Ozimkowski, K. M. & Miller, N. (2009). Who Benefits the most from a Gratitude Intervention in Children. The Journal of Positive Psychology, 4, 408-422.
Larsen, M. R. (2008). The Science of Subjective Well-Being. The Guilford Press, N.Y.
