Η Φωτεινή είναι ένα κοριτσάκι που πηγαίνει στην τετάρτη δημοτικού. Ξυπνάει από τις 7 το πρωί για να προλάβει να είναι στην ώρα της στο σχολείο. Μετά το σχόλασμα, παραμένει στο ολοήμερο σχολείο όπου κάνει κάποια από τα μαθήματα της, μετά επιστρέφει στο σπίτι για να φάει και στη συνέχεια παρακολουθεί μαθήματα καράτε. Όταν τελειώνει από όλα αυτά, γυρίζει στο σπίτι (κατά τις 7 το απόγευμα), ολοκληρώνει τα μαθήματα που της έμειναν και κατά τις 9 το βράδυ κουλουριάζεται αμίλητη στον καναπέ για να δει τηλεόραση και να ξεκουραστεί. Το ίδιο πρόγραμμα επαναλαμβάνεται καθημερινά, εκτός από τις Τρίτες και της Πέμπτες, όπου η Φωτεινή αντί για καράτε, παρακολουθεί μαθήματα κιθάρας και το Σάββατο πρωί παρακολουθεί μαθήματα ζωγραφικής.
Όταν ρώτησα τον πατέρα της Φωτεινής πώς καταφέρνει το παιδί και ανταποκρίνεται σε όλα αυτά, κοιτώντας με λίγο περίεργα, μου απάντησε: “Όταν εγώ ήμουν στην ηλικία του παιδιού μου, κανένας δεν μπορούσε να μου προσφέρει τόσες δραστηριότητες. Θέλω για το παιδί μου να έχει τις καλύτερες ευκαιρίες στον ελεύθερο χρόνο του. Μπορεί να αγχώνεται λίγο για να τα προλάβει όλα, αλλά εγώ θέλω μόνο το καλό του”.
Τα τελευταία χρόνια, τα προγράμματα των παιδιών μοιάζουν όλο και περισσότερο με αυτά των ενηλίκων, δεν μένει χρόνος ούτε για να αναπνεύσουν. Η εικόνα των ξένοιαστων παιδιών που διαβάζουν λίγο και έχουν ατελείωτες ώρες για παιχνίδι, πιο πολύ με μύθο μοιάζει παρά με πραγματικότητα.
Τι είναι όμως αυτό που χάνουν τα παιδιά με υπερφορτωμένα προγράμματα;
Σύμφωνα με έρευνες, τα παιδιά που εμπλέκονται σε πολλές δραστηριότητες τείνουν να βιώνουν περισσότερο άγχος σε σχέση με τα παιδιά που έχουν λιγότερο οργανωμένα και πιεστικά προγράμματα, και επίσης χάνουν σημαντικές εμπειρίες που μόνο στην παιδική ηλικία μπορούν να ζήσουν. Πιο συγκεκριμένα στερούνται:
Χρόνο για να παίζουν αυθόρμητα και με δημιουργικό τρόπο. Σύμφωνα με τον ψυχολόγο Rogge, τα παιδιά που εγκλωβίζονται σε ένα χρονικά πιεσμένο πρόγραμμα, που απαιτεί εκ των πραγμάτων ακριβή προγραμματισμό, στερούνται εμπειρίες χώρου και χρόνου. Το αυθόρμητο παιχνίδι επιτρέπει στα παιδιά να ανακαλύψουν μόνα τους τα ενδιαφέροντά τους, να εκφραστούν ελεύθερα και να μάθουν τα ίδια πώς να διαχειρίζονται το χρόνο τους. Το παιχνίδι είναι για τα παιδιά ο φυσικός τρόπος μάθησης. Όταν οι γονείς λειτουργούν ως “μάνατζερ” του ελεύθερου χρόνου των παιδιών, απομένει ελάχιστος χρόνος για τα παιδιά να νιώθουν παιδιά.
Χρόνο με τους γονείς και την οικογένεια. Τα παιδιά έχουν ανάγκη να περνούν χαλαρό χρόνο με τους γονείς τους. Ο χρόνος αυτός μπορεί να περιλαμβάνει συζήτηση, διάβασμα, παιχνίδι και απλή συντροφιά. Όταν όμως όλα τα μέλη της οικογένειας τρέχουν από τη μία δραστηριότητα στην άλλη, δεν έχουν πολλές ευκαιρίες για να περάσουν ποιοτικό χρόνο ο ένας με τον άλλον.
Αυτογνωσία. Τα παιδιά χρειάζονται χρόνο για να σκεφτούν, να ονειρευτούν, να δημιουργήσουν, να εξερευνήσουν, να αφήσουν τη φαντασία τους ελεύθερη και να ταξιδέψουν μέσα από αυτήν. Όλα τα παραπάνω επιτρέπουν τα παιδιά να γνωρίσουν καλύτερα τον εαυτό τους και τα βοηθούν να μάθουν τι πραγματικά τα ενδιαφέρει. Όταν όμως εμπλέκονται σε πολλές δραστηριότητες, δεν έχουν το χρόνο για προσωπική αναζήτηση του εαυτού τους.
Τι πρέπει να κάνουν οι γονείς;
Σίγουρα οι γονείς θέλουν πάντα το καλύτερο για τα παιδιά τους και οι προθέσεις τους είναι αγνές. Κανένας γονιός δε θέλει να προκαλεί άγχος και πίεση στο παιδί του. Σε καμία περίπτωση δε λέμε ότι οι δραστηριότητες κάνουν κακό στο παιδί και ότι είναι αυτές που δημιουργούν πρόβλημα. Αντίθετα, έρευνες έχουν δείξει ότι τα παιδιά που αθλούνται για παράδειγμα, έχουν περισσότερη αυτοπεποίθηση, καλύτερη σχολική απόδοση και λιγότερα προβλήματα συμπεριφοράς.
Επομένως, αυτό που μπορούν να κάνουν οι γονείς είναι αρχικά να χαλαρώσουν, να μειώσουν τις ταχύτητες και να προσπαθήσουν να βρουν την ισορροπία και το μέτρο. Ο Rosenfeld είπε, αυτό που χρειάζονται και έχουν πραγματικά ανάγκη τα παιδιά, είναι ανθρώπινες και ουσιαστικές σχέσεις, όχι ατελείωτες δραστηριότητες.
Οι γονείς μπορεί να πιστεύουν πως πιέζοντας τα παιδιά να κάνουν πολλά πράγματα ταυτόχρονα, όταν μεγαλώσουν θα θυμούνται τις υπέροχες δραστηριότητες που είχαν. Προσέξτε όμως, μήπως αυτό που θα έχουν να θυμούνται τελικά, είναι πόσο εξαντλημένα ένιωθαν τρέχοντας από τη μία δραστηριότητα στην άλλη, και τις φωνές των γονιών τους να τους λένε να βιαστούν για να προλάβουν την επόμενη.
Ελένη Σίγκου για
Parentshelp.gr
