Πόσα τραγούδια και νανουρίσματα έχουν γραφτεί για να βοηθήσουν τα παιδιά να αφεθούν στα χέρια του θεού Ύπνου – ενός θεού νέου, όμορφου, με φτερά στους ώμους που αποκοιμίζει όλους τους κουρασμένους, θεούς και ανθρώπους. Όλα αυτά σύμφωνα με την αρχαία ελληνική μυθολογία. Μήπως όμως όλες αυτές οι μυστηριώδης θεραπευτικές δυνάμεις που απέδιδαν στο θεό Ύπνο δεν ήταν και τόσο τυχαίες τελικά;
Είναι εξαιρετικά σημαντικό για τα παιδιά να κοιμούνται καλά και αρκετές ώρες. Αυτό είναι ήδη γνωστό στου περισσότερους από εμάς. Ποιες είναι όμως αυτές οι ιδιότητες του ύπνου που τον κάνουν τόσο ευεργετικό;
Σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature Neuroscience, όταν τα παιδιά κοιμούνται, οι εγκέφαλοί τους μετατρέπουν το υποσυνείδητο υλικό που έχουν μάθει σε ενεργή γνώση – μια διαδικασία που είναι πολύ πιο αποτελεσματική στα παιδιά από ότι στους ενήλικες.
Μελέτες σε ενήλικες έχουν δείξει ότι ο ύπνος μετά την εκμάθηση μιας νέας πληροφορίας διευκολύνει τη μνήμη, καθώς ενισχύει τη μακροπρόθεσμη αποθήκευση του νέου υλικού που έχει μάθει το άτομο. Ουσιαστικά αυτό που συμβαίνει κατά τη διάρκεια του ύπνου είναι η μνήμη να μετατρέπεται σε μια μορφή που διευκολύνει τη μελλοντική μάθηση. Η ασυνείδητη γνώση γίνεται συνειδητή και έτσι μεταφέρεται πιο εύκολα σε άλλες περιοχές.
Είναι γεγονός ότι τα παιδιά κοιμούνται περισσότερο και πιο βαθιά από τους ενήλικες, και λαμβάνουν καθημερινά τεράστιο όγκο πληροφοριών. Σε έρευνα που μελετούσε την επίδραση του ύπνου στη μνήμη και στη μάθηση σε παιδιά ηλικίας 8 ως 11, βρέθηκε ότι μετά από μια νύχτα ύπνου τα παιδιά μπορούσαν να θυμούνται περισσότερα πράγματα και να κατακτούν καλύτερα τη νέα γνώση σε σύγκριση με τα παιδιά που έμειναν ξύπνια στο μεσοδιάστημα.
Οι ερευνητές κατέληξαν σε δύο σημαντικά συμπεράσματα. Το πρώτο είναι ότι η πιο αποτελεσματική κατάκτηση της γνώσης επιτυγχάνεται κατά τη διάρκεια του ύπνου, και το δεύτερο είναι ότι οι εξαιρετικές ικανότητες των παιδιών συνδέονται με την ποσότητα του ύπνου που λαμβάνουν κατά τη διάρκεια της νύχτας.
Η δημιουργία συνειδητής γνώσης κατά τον νυχτερινό ύπνο φαίνεται μέσα από τις έρευνες να είναι μια ειδική ικανότητα της παιδικής ηλικίας. Επομένως ο ύπνος δε θα πρέπει να υποτιμάται από τους γονείς και να θεωρείται λιγότερο σημαντικός από τις άλλες ανάγκες του παιδιού γιατί:
- Τα παιδιά που κοιμούνται περισσότερο τη νύχτα μπορούν και συγκεντρώνονται περισσότερο τη μέρα.
- Τα παιδιά που κοιμούνται περισσότερο είναι πιο κοινωνικά, πιο ευχάριστα για παρέα και λιγότερο απαιτητικά. Αντίθετα τα παιδιά που κοιμούνται λίγο είναι πιο υπερκινητικά και ανήσυχα.
- Η έλλειψη ύπνου για μεγάλα χρονικά διαστήματα μπορεί να έχει αρνητική επίδραση στον εγκέφαλο.
- Για τα παιδιά με διαταραχή ελλειμματικής προσοχής-υπερκινητικότητα (ΔΕΠ-Υ), ο ύπνος είναι ιδιαίτερα ωφέλιμος για τη βελτιώνει τις κοινωνικές τους σχέσεις και τη σχολική απόδοση.
- Ο υγιής ύπνος λειτουργεί θετικά στη νευρολογική ανάπτυξη του εγκεφάλου και φαίνεται να είναι μηχανισμός πρόληψης προβλημάτων μάθησης και συμπεριφοράς.
Οι γονείς θα πρέπει να θυμούνται ότι ο ύπνος είναι πηγή ενέργειας για το μυαλό των παιδιών. Κάθε βράδυ ο ύπνος βοηθάει τον εγκέφαλο να επαναφορτίζει την μπαταρία του, να αυξάνει την πνευματική του απόδοση, να αυξάνει τη δυνατότητα συγκέντρωσης και το εύρος προσοχής, και τέλος βοηθάει το παιδί να χαλαρώνει σωματικά.
Ο υγιής ύπνος απαιτεί:
- Επαρκή ποσότητα ύπνου,
- Καλή ποιότητα ύπνου χωρίς διακοπές,
- Ένα σταθερό πρόγραμμα ύπνου ανάλογο με τις βιολογικές ανάγκες του παιδιού – μπορείτε να συμβουλευτείτε για αυτό τον παιδίατρο του παιδιού.
Οι γονείς έχουν ευθύνη να προστατεύουν και να εγγυούνται τον υγιή ύπνο των παιδιών τους όπως κάνουν για το φαγητό και την ασφάλειά του. Βοηθήστε το παιδί να αναπτύξει υγιείς συνήθειες ύπνου από μικρή ηλικία έτσι ώστε να έχετε ένα πιο ευτυχισμένο παιδί, με αυτοπεποίθηση, λιγότερο απαιτητικό και περισσότερο κοινωνικό!
Ελένη Σίγκου για
Parentshelp.gr
Βιβλιογραφία
Wilhelm, I., Rose, M., Imhof, K., Rasch, B., Büechel, C. & Born, J. (2013). The sleeping child outplays the adult’s capacity to explicit knowledge. Nature Neuroscience
